Żylaki w młodym wieku – jak chronić nogi

Żylaki nóg należą do klinicznych objawów przewlekłej choroby żylnej. Definiuje się ją jako rozszerzone, wydłużone żyły o krętym przebiegu [1]. Żylaki kończyn dolnych to nic innego jak widoczne przez skórę żyły powierzchniowe objęte tym schorzeniem. Bardzo często towarzyszy im obrzęk nóg i stóp, swędzenie, pieczenie, uczucie ciężkości i kurcze mięśni [1].

• Jak powstają żylaki?
• Żylaki w ciąży
• Żylaki nóg u nastolatków
• Na żylaki nóg zdrowy rozsądek

Jak powstają żylaki?

Na żylaki nóg wpływ mają następujące czynniki ryzyka: uwarunkowania genetyczne, wiek, płeć wykonywanie zawodu związanego z pozycją stojącą lub długotrwałą pozycja siedzącą, a także przebyta zakrzepica naczyń żylnych [1]. Z międzynarodowych badań wynika, że przewlekła niewydolność żylna występuje u 32 do 51% kobiet oraz 27 do 30% mężczyzn [1]. Wyniki badań przeprowadzonych w USA wskazują, że chorobowość wynosi 1% u mężczyzn i 10% u kobiet w wieku poniżej 30 lat oraz 57% u mężczyzn i 77% u kobiet w wieku od 30 do 70 lat [1]. Okazuje się więc, że żylaki kończyn dolnych są przypadłością osób starszych, choć – jak dowodzą tego badania – może być także poważny problemem w przypadku osób młodszych.

Żylaki w ciąży

Dla wielu kobiet ciąża jest momentem przełomowym, ponieważ wówczas mogą pojawić się pierwsze problemy z żyłami kończyn dolnych. Jak wskazują badania u 8-20% badanych kobiet, ciąża była czynnikiem powodującym pojawienie się i rozwój żylaków. Wniosek z tego taki, że kobiety rodzące są bardziej narażone na pojawienie się żylaków niż kobiety nie rodzące. Do pojawienia się żylaków przyczynia się liczba porodów oraz odstępy czasowe między nimi [2]. Odpowiadają za to hormony żeńskie, które negatywnie wpływają na naczynia żylne. Zmiany hormonalne, które zachodzą w ciąży, wpływają na utratę elastyczności żył, a zwiększająca się masa ciała utrudnia odpływ krwi żylnej z nóg [3].

Żylaki nóg u nastolatków

Niepokojące są doniesienia o obniżającym się wieku osób dotkniętych problemami żylaków kończyn dolnych. Wówczas za przyczynę należy uznać pierwotną wadę budowy ścian żył i zastawek żylnych. Te uwarunkowania genetyczne rozwijają się pod wpływem czynników wpływających na dalsze osłabienie struktury ściany żylnej, na przykład młody wiek matki, urazy, terapia hormonalna [4]. Jak wskazują badania wśród uczniów szkolnych w wieku 10-12 lat, aż u 10% wykazano obecność zmian żylnych, które w ciągu kolejnych lat mogą przekształcić się w poważne problemy [4].

Na żylaki nóg zdrowy rozsądek

By uniknąć żylaków nóg i zapobiec ich rozwojowi, gdy w młodym weku obserwujemy pierwsze zmiany w strukturze żył kończyn dolnych, należy zastosować kilka prostych zasad:

• Nie należy nosić zbyt obcisłych ubrań – młody wiek sprzyja uleganiu wszelkiego rodzaju niezdrowym modom, w tym również dotyczących sposobu ubierania się. Należy więc unikać ubrań, które zbyt mocno opinają ciało, a w szczególności nogi, by ułatwić odpływ krwi z kończyn dolnych.
• Unikanie słońca – przy wysokich temperaturach dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, a to powoduje zaleganie krwi. Należy zatem unikać wylegiwania się na słońcu, ponieważ to może prowadzić do puchnięcia nóg, a w dalszej kolejności do trudności z odpływem krwi żylnej z nóg.
• Częsta zmiana pozycji – spędzając wiele godzin w pozycji siedzącej, na przykład w czasie zajęć na uczelni czy w pracy, krew nie może swobodnie odpływać z żył w kierunku serca. Warto czasem rozprostować nogi i wykonać niezbyt wymagającą gimnastykę nóg, na przykład zataczając koła stopami. Jeśli czujemy ociężałość nóg wówczas warto unieść je nieco w górę.
• Aktywność fizyczna – w profilaktyce żylaków kończyn dolnych niezbędna jest aktywność fizyczna. Pozwala ona wzmocnić ściany żył oraz ułatwia przepływ krwi.
• Szpilki tylko na wyjątkowe okazje – choć nogi w szpilkach prezentują się idealnie, to jednak tego rodzaju obuwie nie wpływa korzystnie na kondycję żył. To zapewni prawidłowa pracę mięśniom nóg i nie będzie powodować zastojów krwi w żyłach.